ARTIFEX optimaliseert STEM-onderwijs in out-of-classroom leeromgevingen
ARTIFEX is een grootschalig Erasmus+ project dat een praktisch Europees STEM-kader wil creëren voor innovatieve out-of-classroom leeromgevingen. Het doel: de STEM-onderwijscompetenties van leraren en docenten versterken zodat ze hun leerlingen kunnen klaarstomen voor de arbeidsmarkt van de 21ste eeuw. ARTIFEX is een unieke samenwerking tussen partijen met een complementaire expertise, namelijk universiteiten, hogescholen en lokale schoolautoriteiten en scholen verspreid over heel Europa.
“TeachSTEM is een veelomvattend trainingsplatform voor leraren en docenten. Het biedt tal van mogelijkheden om een leerplan te creëren dat aangepast is aan de specifieke noden van de leeromgeving. Hiermee kunnen Europese scholen hun leerlingen klaarstomen voor de samenleving van de 21ste eeuw.”
STEM-skills zijn essentieel voor de 21ste eeuwse arbeidsmarkt
STEM staat voor Science, Technology, Engineering and Mathematics. Vakkennis is belangrijk maar daarnaast besteden STEM-competenties veel aandacht aan creativiteit en innovatie, ondernemingszin, probleemoplossend en out-of-the-box denken, onderzoekend leren en samenwerken. Al deze skills zijn essentieel voor het denken en handelen in de 21ste eeuw. Door de vele wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen smeekt de Europese arbeidsmarkt om STEM-profielen. “In Antwerpen is er vanuit de Haven van Antwerpen, de grootste werkgever van de stad, veel vraag naar STEM-profielen. Die vraag wordt vandaag nog onvoldoende ingevuld door het onderwijs. Dit is niet alleen hier bij ons het geval, maar in gans Europa,” vertelt ARTIFEX-coördinator Dirk Timmermans.
De kloof overbruggen tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt
Om de kloof te dichten tussen de lokale arbeidsmarkt en het onderwijs, werd het ARTIFEX-project in het leven geroepen. “We willen dit doen door een praktisch Europees kader te creëren voor STEM-onderwijs voor out-of-classroom leeromgevingen, zoals Makerspaces en FabLabs. Dergelijke innovatieve en inspirerende ruimtes bieden een unieke kans om de STEM-skills van leerlingen naar een hoger niveau te tillen. Voor leerkrachten is dit echter een totaal andere manier van lesgeven dan in een ‘standaard’ klaslokaal; ze hebben hiervoor specifieke competenties nodig. ARTIFEX wil hen helpen om hun competenties te identificeren en verder te professionaliseren,” aldus Dirk Timmermans.
Zelfevaluatie-instrument TeachSTEM voor Europese leraren en docenten
Concreet werd er een open leerplatform (www.teachstem.eu) ontwikkeld voor leerkrachten en docenten in heel Europa. Met een handige tool voor zelfevaluatie kunnen ze hun STEM-onderwijscompetenties inschatten en professionele groeimogelijkheden identificeren. Dirk Timmermans: “Op basis van hun competenties kunnen ze relevante trainingen volgen om zich verder te ontwikkelen. Ze krijgen ook concrete workshops en scenario’s aangereikt waarmee ze STEM beter
kunnen integreren in hun lessen. Voor de studenten is dit een leuke manier om skills te leren die hen voorbereiden op de arbeidsmarkt van de 21ste eeuw.”
Eind 2019 werden de bevindingen uit het ARTIFEX-project internationaal gepresenteerd tijdens een bijeenkomst in Tsjechië. Op de conferentie waren vertegenwoordigers van scholen, FabLabs en Makerspaces aanwezig, en ook lerarenopleiders, onderzoekers en externe betrokkenen. Hun reacties waren positief:
- “Door de ARTIFEX-workshops heb ik de opstelling van mijn leslokaal veranderd. Het komt mijn lessen ten goede en mijn leerlingen zijn extra gemotiveerd.”
- “STEM-onderwijs is niet zozeer een doel op zich, het is een manier van denken. Het is niet zo ingewikkeld als het lijkt. Je kan al veel doen met wat eenvoudig papier of spaggettislierten.”
- “Als je kinderen volop laat experimenteren met alledaagse situaties of problemen, komen ze vanzelf met een creatieve oplossing. Dan volgen de 21ste eeuwse skills, die ze nodig hebben op de arbeidsmarkt later, vanzelf.”